|
Schelderode |
|
|
|
Algemeen
- Geschiedenis -
Foto's -
Bezienswaardigheden -
Wapen -
Kalender |
| |
|
 |
| Algemeen: |
|
Oppervlakte: 576 ha. |
|
|
Herkomst van de naam: in 866 Rodus, 1002 Rotha, 1101
Roden, 1105 Roda, 1107 Rodam, 1108 Rothen, 1220 Scelderode; Germaans
rode = gerooid bos |
|
|
Inwoner: Schelderodenaar; Schelderoods. |
|
|
Landschap: Landbouw- en woondorp aan de Boven-Schelde,
in Zandig-Vlaanderen; golvend landschap (10-44 m), met Kleiberg (33
m). |
|
|
Sedert 1977 samen met Bottelare, Melsen en Munte deelgemeente
van Merelbeke
(9820).
 |
| |
|
Geschiedenis: |
| |
Schelderode was de hoofdplaats van het Land van Rode in
het graafschap Aalst. De heer van Rode bezat er zijn
foncier, met heerlijk kasteel. Sinds het midden van de 12de eeuw zijn
de namen van de heren van Rode bekend. Balegem, Beerlegem, Moortsele
en Schelderode vormen de oudste bezittingen van de heer van Rode. Door
ruil in 1227 werd het land van Rode uitgebreid tot zeventien
parochies. De lenen van Rode waren in vier leenhoven gegroepeerd:
Schelderode, Melle, Oosterzele en Scheldewindeke. Het telde zeven
schepenbanken waarbij Schelderode afhing van die van Bottelare. De
heer van Rode was één van de aanzienlijkste heren in het
graafschap Vlaanderen.
In de 14de eeuw werd het geslacht van Rode opgevolgd door dat van
Kortrijk, van Kassel, van Bar, van Luxemburg, van Nevers en van
Bourbon. Hendrik IV, koning van Frankrijk, verkocht in 1602 het
land van Rode aan Simeon Rodriguez d'Evora, een Antwerps koopman van
Portugese afkomst. Schelderode telde nog andere heerlijkheden en
lenen.
In 1565 werd het Land van Rode verheven tot baronie en in 1682 tot
markizaat.
De eerste vermelding van de parochiekerk, toegewijd aan Sint-Maarten,
dateert van 1108; het altaar behoorde toe aan de Gentse
Sint-Pietersabdij. De dorpskerk was vanouds ingeplant aan de
Gaversesteenweg die het noorden van de gemeente met de dorpskom
doorsnijdt, en naast de site van het heerlijk kasteel van Rode aan de
rand van de Scheldevallei. Het heerlijke kasteel van de Heren van Rode
was in de 7de eeuw verdwenen, maar in 1865 liet F. Van den Poele er een
nieuw kasteel bouwen dat bekendstaat als het kasteel van Schelderode
en met zijn omringend park een belangrijk element vormt in het beeld
van het dorpscentrum. Schelderode was steeds sterk bebost.
|
| |
|
Bezienswaardigheden: |
|
|
In de
dorpskom, de
Sint-Martinuskerk, die van haar
oorspronkelijke éénbeukige aanleg enkel de noordelijke transeptarm
(14de eeuw) heeft bewaard. De achtkantige vieringtoren, in bak- en
zandsteenarchitectuur (15de eeuw), werd ca. 1880 hersteld en is
sinds 12.5.1947 beschermd. Het schip werd in de 18de eeuw vernieuwd en
het gewelf bepleisterd. Meubilair (19de eeuw). Stenen doopvont (18e
eeuw). Beelden: "Liefdadigheid van Sint-Martinus" (16de
eeuw); "Jezus aan het Kruis" (17de eeuw);
"Sint-Blasius" (18de eeuw). Schilderij "H.Martinus
vernielt Jupiters tempel" (Vlaamse School, 16de eeuw). Kerkschat:
Oudenaardse kelk (1768); zes altaarkandelaars in messing (17de eeuw).
Grafstenen (18de eeuw). |
|
|
Kasteel "Ten Dale", met park en
vijver. |
|
|
Stenen
bergmolen. |
|
|
Langs de Schelde waren in de 19de eeuw verschillende steenbakkerijen
gevestigd, waaraan de onder water gelopen kleiwinningsputten nog
herinneren. |
|
|
De Scheldemeersen zijn als landschap beschermd
(K.B.,4.11.1981). |
|
|
Van de eertijds bosrijke omgeving bleven ca. 114 ha bossen
bewaard, nl. Bruin-, Neren- en Harentbeekbos.
|
| |
| Wapen:
|
|
 |
| |
| |
"Van goud
met een leeuw van sabel, gewapend en getongd van keel, met een uitgeschulpte
zoom van sabel - het schild geplaatst vóór een gezeten leeuw van sabel,
houdend een gouden bannier: gevierendeeld: 1 en 4: van azuur met een leeuw van
goud, getongd van keel, met een smalle schuinbalk van keel over alles heen en
beladen in het schildhoofd met een komeet van goud en in de schildvoet met een
rots met drie heuveltoppen van goud; 2 en 3, van azuur met drie sterren (met zes
stralen) van goud - over alles heen van goud met een leeuw van sabel, gewapend
en getongd van keel, met een uitgeschulpye zoom van sabel."
GB 24.6.1959 - KB
6.6.1962 - BS 19.6.1963
Bron: Gemeentewapens
van België, Deel II Vlaanderen M-Z en Brussel, door Lieve Viaene-Awouters en
Ernest Warlop; Dexia Bank 2002, blz. 52.
|
| |
|
Evenementenkalender: |
|
|
14 dagen na Pinksteren: kleine kermis |
|
|
Vierde zondag van september: grote kermis.
|
|
|
|
|
 |
