Scheldewindeke |
|
Algemeen
- Geschiedenis -
Foto's -
Bezienswaardigheden -
Wapen - Kalender
- Publicaties |
|
 |
Algemeen: |
|
Oppervlakte: 1.184 ha. |
|
Herkomst van de naam: in 988 Wenteka; Wenetiacum,
Schelde, en persoonsnaam Wenetius, en Keltisch acu = nederzetting. |
|
Inwoner: Windekenaar; Windekes. |
|
Landschap: Landbouw- en woondorp in
Zandlemig-Vlaanderen; sterk golved landschap (19-60 m), met als
hoogste punt de Langemunte. |
|
Sedert 1977 samen met Balegem, Gijzenzele, Landskouter en
Moortsele deelgemeente van Oosterzele
(9860).
 |
|
Geschiedenis: |
|
Het dorp ontstond in de 5de-6de eeuw uit een domein dat de Hofkouter
als ontginningsgebied had. Tot begin 13de eeuw behoorde het toe aan de
Heren van Windeke. Zij waren nauw verbonden met de Heren
van Oosterzele. Ranulf V van Scheldewindeke noemde zich in 1254 ook
Heer van Oosterzele. Godfried van Naast, Heer van Rode
in 1309, stamt van vaderszijde uit het huis van Windeke. Vader was de
zoon van Raas van Winti. Belangrijke heerlijkheden waren Ten
Bosse en Berchtem, Ten Spiegele,
dat in leen werd gehouden van het leenhof van de Gentse
Sint-Pietersabdij.
Sinds de 13de eeuw behoorde Windeke tot het Land van Rode. Het was het
centrum van een leenhof waartoe ook Balegem en Moortsele behoorden.
Hier zetelde ook de vierschaar. Met de dood van de markies van Rode,
Lopez Rodriguez d'Evora y Vega, in 1690, werd het markizaat opgeplitst
in het markizaat en de heerlijkheid Balegem-Scheldewindeke-Moortsele.
In 1697 werd de heerlijkheid in drie delen gesplitst: Scheldewindeke
kwam aan Magdalena Jacque, vrouw van Gillis Dons de Lovendegem.
Op het eind van het ancien régime waren Heer van Scheldewindeke Jan
Jozef Dons in 1742 en Jan Jac Dons in 1788.
De Sint-Christoffelparochie behoorden vanaf haar
ontstaan aan het Onze-Lieve-Vrouwekapittel van Kamerijk. In 1559 kwam
het bij het aarstbisdom Mechelen, nadien bij het bisdom Gent.
 |
|
Bezienswaardigheden: |
|
De
Sint-Christoffelkerk, oorspronkelijk
éénbeukige kruiskerk in Balegemse zandsteen, uit de
romaansgotische overgangsperiode (13de eeuw), heeft van haar
middeleeuwse aanleg weinig bewaard. De kruisbeuken dagtekenen uit de
14de eeuw; het koor werd in de 16de eeuw vernieuwd. De achtkantige
vieringtoren werd in 1902 vergroot. Driebeukig neogotisch schip, in
ongekapte hardsteen en veldsteen (1877), n.o.v. arch. August Van
Assche (Gent). De kerk is, met uitzondering van schip en zijbeuken,
sinds 26.8.1947 beschermd. Neogotisch meubilair. Zijaltaren (2de helft
18de eeuw). Doopkapel met marmeren doopvont (17de eeuw) en smeedijzeren
hek (17de eeuw), in stenen omlijsting (13de eeuw). Beeldhouwwerken (17de-19de eeuw), o.a. "Sint-Christoffelbeeld" (1663), door Antoon
Marchand (Gent). "Kruisweg" (1893), door Beernaert. Het
voordraagkruis deels in bergkristal en deels in hout, belegd met
verguld koper en emailwerk, versierd met zilveren ringen,
filigraanwerk en edelstenen (Maasland, ca. 1170-1180) werd in 1902
verkocht aan het Kon. Museum voor Kunst en Geschiedenis (Brussel). |
|
Omwald kasteel "De Munkboshoeve" en
haar omgeving, te Balegem, zijn beschermd als landschap (K.B.,
23.12.1977 en 25.3.1980).
|
|
Wit kasteel |
|
Blauw kasteel |
|
Pierre Blanche
 |
|
Wapen:
|
|
"Gevierendeeld
1. en 4. in lazuur een leeuw van goud, getongd van keel, houdende in de
rechterpoot drie bladeren van goud, een smalle schuinbalk van keel over alles
heen, beladen boven met een komeet van goud en onder met een drietoppige rots
van hetzelfde, 2. en 3. in lazuur drie zespuntige sterren van goud; hartschild:
in goud een leeuw van sabel, geklauwd en getongd van keel, en een uitgeschulpt
omboordsel van sabel."
GB 18.6.1980 - KB 1.12.1980 - BS 22.1.1981 (z.b)
Na de fusie van
1977 gaf de nieuwe gemeente de voorkeur aan een nieuw wapen.
De keuze viel op het blazoen van de familie Rodriguez de Evora y Vega,
sinds 1602 heren en vanaf 1682, tot op het einde van het Ancien Régime,
markiezen van het Land van (Schelde)rode, waartoe alle deelgemeenten ten laatste
sinds de 13de eeuw behoorden. Het betreft de Spaanse tak van dit geslacht, om
een onderscheid te maken met de banier in het huidige wapen van Merelbeke, die
eveneens steunt op het wapen Rodriguez de Evora y Vega.
Bron: Gemeentewapens van
België, Deel II Vlaanderen M-Z en Brussel, door Lieve Viaene-Awouters en Ernest
Warlop; Dexia Bank 2002, blz. 111 en 112.  |
|
Evenementenkalender: |
|
Woensdag: markt |
|
Eerste zondag van juli: kermis
 |
|
Publicaties: |
|
Van de bron tot de monding: de Molenbeek - Gondebeek:
een uitgave van het H.G. Land van Rode / 40 blz. / Prijs: 2,00 Euro
(zonder portokosten). Hier bestellen. |
 |
|

 |