|
Gentbrugge |
|
|
|
Algemeen
- Geschiedenis -
Foto's -
Bezienswaardigheden -
Wapen -
Kalender -
Publicaties - Links |
| |
|
 |
| /Algemeen: |
|
Oppervlakte:
786 ha. |
|
|
Herkomst van de naam: naar een Brug over de Schelde? |
|
|
Inwoner: Gentbruggenaar; Gentbrugs. |
|
|
Landschap: Verstedelijkt dorp in de zuidoostelijke
agglomeratie van Gent, aan de Schelde, in Zandig-Vlaanderen en het
Gentse Houtland. Landschappelijk en bodemkundig bestaat Gentbrugge uit
twee zones: een vrij hoog zandgebied (5-15 m), dat nagenoeg volgebouwd
is, en de alluviale vlakte, gevormd door het overstromingsgebied van de
Beneden-Schelde.
Morfologisch is Gentbrugge vergroeid met Gent, de voorsteden Ledeberg en
Sint-Amandsberg en de randgemeenten Merelbeke en Melle. |
|
|
Sedert de fusie in 1977
samen met Ledeberg een deelgemeente van
Gent
(9050). |
|
|
|
| |
| Geschiedenis: |
| |
In de Romeinse tijd liep door Gentbrugge van noord
naar zuid een heerweg naar Bavai. De kleine wijk het Kamp nabij de Meersendries
zou op een Romeins kamp kunnen teruggaan. In de 12e eeuw waren in Gentbrugge
lenen van de graaf van Vlaanderen. In de 13e eeuw werd het met andere parochies
eigendom van de heren van Rode: zeventien parochies van Gentbrugge
tot Munte. In 1705 werd een nieuwe 'Brusselsesteenweg' aangelegd. In het
zuidoostelijk gebied, de zogenaamde Heide, werden de centrale werkplaats van de
N.M.B.S. (het
Arsenaal) opgericht (1881-84) en het vormingsstation
van Merelbeke aangelegd; in de buurt kwamen twee woonwijken, met vnl
arbeiderswoningen, tot stand, nl. de wijk Arsenaal en de
Veldwijk of Moscou. Tussen beide wijken lag eertijds een
militair oefenterrein (1815), dat ca. 1970 grotendeels werd ingenomen door het
viaduct met opritten van de E17-autosnelweg die het hele grondgebied doorsnijdt.
Gentbrugge heeft vooral bekendheid verworven door de bloemenkweek.
In 1835 vestigde de plant-en tuinbouwkundige
Lodewijk Van Houtte
(Ieper 1810 - Gentbrugge 1876), latere burgemeester van Gentbrugge, er
een tuinbouwbedrijf dat zich specialiseerde in rozelaars en bloemknollen. Dank
zij de nieuwe kweekvormen, het tijdschrift "La Flore des Serres et des Jardins
de l'Europe" (1845) en een tuinbouwschool (1849-1923) verwierf Gentbrugge
wereldfaam op dat vlak en werd meteen de basis gelegd voor de Gentse
bloementeelt. Standbeeld van L. Van Houtte, n.o.v. Paul de Vigne, aan de Van
Houttestraat.
|
| |
| Bezienswaardigheden: |
|
|
De snelle bevolkingsgroei
had niet alleen een weerslag op de bebouwing, maar stimuleerde tevens de
oprichting van nieuwe kerken.
Aan het Gentbruggeplein (ontstaan ca. 1875), de neogotische kerk van de
HH. Simon en Judas-Thaddeus, een driebeukig gebouw met
Westertoren (1868-1872) n.o.v. arch. De Noyette; koor en zijkapellen met
schilderwerk op doek (1931-34) door Frans-Jozef Coppejans (Gent);
meubilair: hoofdaltaar (1886), n.o.v. K. Lippens, die ook de preekstoel
(1878) en de communiebank ontwierp; neogotische biechtstoelen door J.
Hullebroeck; doopvont (1de helft 18de eeuw), herkomst van de
vroegere kerk. Beschermd orgel (K.B., 25.3.1980), onlangs volledig
hersteld; kruisweg met gepolychromeerd halfverheven beeldhouwwerk
(1902), door Aloïs De Beule (Gent); schilderijen (17de-19de eeuw), o.a. "H.H.
Judas Thaddeus en Simon de IJveraar bezweren afgodsbeelden (1658), door
Erasmus Quellin (Antwerpen). |
|
|
Dichtbij de
Brusselsesteenweg de driebeukige
Sint-Eligius
(1884), in 1937 uitgebreid met doopkapel, twee portalen en achthoekige
toren, n.o.v. arch. W. Vandenbogaerde. Neogotisch meubilair; bijhorende
aangepaste pastorie (1884). |
|
|
De
Sint-Antoniuskapel (1871) in de L. Van Houttestraat: de
éénbeukige neogotische kerk, n.o.v. arch. A. Vossaert, is sinds 1965
parochiekerk.
- Gentbrugge was vanouds een uitverkoren gebied voor talrijke
lusthoven met walgrachten en park; enkele ervan bleven behouden, maar
sinds de tweede wereldoorlog worden de kasteelparken meer en meer
verkaveld.
Onder de bewaarde kastelen dienen vermeld: aan de
Gentbruggekouter, het Kasteel "De Oude Kluis" (genoemd
naar een kluis, die in 1845 werd gesloopt), met torengebouw (1e helft
17e eeuw) en aanleunend woonhuis (1e kwart 20e eeuw).
In de Braemkasteelstraat, het
Kasteel Villain, ook "Kasteel
Rattendaele" (begin 17e eeuw; wijzigingen 19e-20e eeuw),
waarvan de toegangsbrug beschermd is als monument en het park met
omwalling als dorpsgezicht (K.B., 18.7.1980).
In dezelfde straat, het zgn.
Braemkasteel (begin 19e
eeuw), genoemd naar een oude Gentse familie, voormalig gemeentehuis
(1946-74), thans muziekacademie. In de Koningsdonkstraat, het
Kasteel
Coninxdonck, in Empire-stijl (1ste kwart 19e eeuw), met
omgrachte halfgesloten hoeve.
Het kasteel
Speltinck aan de Meersendries dateert uit de
19e eeuw en is Dienstencentrum voor de derde leeftijd.
In de De Naeyerdreef, een neoclassicistisch getint kasteel
Claeys-Bouüaert (begin 19de
eeuw), met haast vierkante omgrachting. |
|
|
In het dorp verspreid,
verschillende 19e-eeuws villa's in kasteelstijl, o.a. van bloemisten. |
|
|
Op de hoek Verhaerenlaan/Bruiloftstraat,
V.T.B.-gedenkteken ter ere van Emiel Hullebroeck (°
Gentbrugge, 1878), door beeldhouwer Luc Van Parijs (Gentbrugge).
- De landbouwgronden, met uitzondering van de Scheldemeersen,
worden eveneens meer en meer verkaveld. Toch bleven verschillende
boerderijen behouden, o.a. het "Hof De Guchteneere", in
1996 deels gesloopt, maar met bewaarde boerenwoning, op de Achterdries. |
|
|
Tuinwijk "Ter Heide"
(1922), met huizen in regionalistische stijl, met traditionele
puntgeveltoppen.
|
| |
| Wapen:
vóór 1976 |
|
 |
| |
| |
"Van goud beladen met een klimmenden
zwarten leeuw getongd en genageld van rood, het schild gezoomd met een
zwarte getande rand en van achteren vastgehouden door een zittende
zwarte leeuw op het schild ter regter zijde is geplaatst een banier van
goud beladen met een ter linker zijde klimmenden zwarten leeuw, getongd
en genageld van rood.
Het schild vermeerderd met de letters G.B."
BHRA 13.10.1819
Bron: Gemeentewapens van België, Deel
I Vlaanderen A-L, door Lieve Viaene-Awouters en Ernest Warlop; Dexia
Bank 2002, blz. 342.
|
| |
|
Evenementenkalender: |
|
|
Weekend voor Pinksteren: kermis in het centrum. |
|
|
Weekend van Pinksteren: kermis op de Arsenaalwijk. |
|
|
Eerste weekend van september: kermis in de Moscouwijk.
|
| |
|
Publicaties: |
|
|
De Popp-kaart en legger van Gentbrugge:
een uitgave van het H.G. Land van Rode / 134 blz. / Prijs: 12 Euro (+
12,50 portokosten). Hier bestellen. |
| |
|
Links: |
|
|
Werkgroep Gentbrugse Meersen |
|
 |
