|
Moortsele |
|
|
|
Algemeen
- Geschiedenis -
Foto's -
Bezienswaardigheden -
Wapen - Kalender
- Publicaties |
| |
|
 |
| Algemeen: |
|
Oppervlakte:
364 ha. |
|
|
Herkomst van de naam: in 914 Mortesela; mort = aarde,
gruis, en sali, zaal = verblijfplaats. |
|
|
Inwoner: Moortselenaar; Moortseels. |
|
|
Landschap: Landbouw- en woondorp op de grens van
Zandig- en Zandlemig-Vlaanderen; aan de spoorweg Gent-Geraardsbergen;
matig golvend landschap (14-51 m), met de Betsberg als hoogste punt. |
|
|
Sedert 1977 samen met Balegem, Gijzenzele, Landskouter en
Scheldewindeke deelgemeente van
Oosterzele
(9860).
 |
| |
|
Geschiedenis: |
| |
Op de wijk Uilhoek werd in 1980 een site ontdekt die tot de Bronstijd
teruggaat. Binnen het vroegere Moortsele lagen de heerlijkheid Ter
Burcht en de lenen Rattepade, Ter Spiegel en
Lusbroek, die van het land van Rode afhankelijk waren.
In de 11de eeuw vermeldt Othelbold, abt van de Sint-Baafsabdij dat de
'villa Mortsela' tot de bezittingen van de abdij hoort. Sinds de 13de
eeuw behoorde Moortsele tot het Land van Rode in de
kasselrij van het land van Aalst. De parochie vormde samen met Balegem
en Scheldewindeke een van de vier leenhoven van de baronie Rode -
later het markizaat Rode. De zetel van de vierschaar was gevestigd in
Scheldewindeke.
Met de dood van de markies Lupus Maria Rodriguez d'Evora y Vega in 1690 kwam de heerlijkhied
Balegem-Scheldewindeke-Moortsele in bezit van de oudste zoon, Joannes
Josephus. In 1697 werd het leen verdeeld. Moortsele kwam toe aan
Joannes Josephus Emmanuel Rodriguez d'Evora y Vega. Door huwelijk van zijn
dochter Maria Anna Philippina Gislena met baron Josephus Benedictus de Loen
d' Enschede kwam Moortsele toe aan het geslacht de
Loen.
Het patronaatschap van de parochie Sint-Amandus behoorde
aanvankelijk aan de bisschop van Kamerijk. In 1126 werd het aan de abt
van Ename overgedragen. Tot 1559 behoorde Moortsele tot het bisdom
Kamerijk, nadien tot het aartsbisdom Mechelen en ten slotte tot het
bisdom Gent. |
| |
|
Bezienswaardigheden: |
|
|
De Sint-Amandskerk heeft van haar vroeggotische
aanleg (13de eeuw) enkel het koor met polygonale absis en de zuidarm
van de kruisbeuk, die beschermd zijn (K.B., 28.12.1936), bewaard; de
vierkante vieringstoren, en de noordelijke transeptarm dateren van de
16de eeuw; het schip werd ingrijpend herbouwd, kort voor 1688, toen de
altaren werden herwijd; herstellingen in 1765 en 1805.
Meubilair: drie portiekvormige altaren, koorgestoelte, twee
biechtstoelen en marmeren doopvont (19de eeuw). Schilderijen op de
zijaltaren: "Bekoring van Sint-Antonius abt" en
"O.L.Vrouw van de Rozenkrans" (18de eeuw). |
|
|
Op de Molenbeek, die in Gontrode van naam verandert in de Gonde, in mooie landschappelijke omgeving, de
graanwatermolen
met bovenslagrad (17de eeuw); typisch langgerekte molenaarswoning in
baksteen met gebruik van Balegemse zandsteen. |
|
|
Molen
De Coene, een stenen korenmolen. |
|
|
Kasteel
Verschaffelt met park. |
|
|
In Moortsele woont
Gerard Vekeman, zanger-componist, schilder,
dichter en beeldhouwer.
Klik hier voor zijn website. |
| |
| Wapen:
|
| |
"Gevierendeeld
1. en 4. in lazuur een leeuw van goud, getongd van keel, houdende in de
rechterpoot drie bladeren van goud, een smalle schuinbalk van keel over alles
heen, beladen boven met een komeet van goud en onder met een drietoppige rots
van hetzelfde, 2. en 3. in lazuur drie zespuntige sterren van goud; hartschild:
in goud een leeuw van sabel, geklauwd en getongd van keel, en een uitgeschulpt
omboordsel van sabel."
GB 18.6.1980 - KB 1.12.1980 - BS 22.1.1981 (z.b)
Na de fusie van
1977 gaf de nieuwe gemeente de voorkeur aan een nieuw wapen.
De keuze viel op het blazoen van de familie Rodriguez de Evora y Vega,
sinds 1602 heren en vanaf 1682, tot op het einde van het Ancien Régime,
markiezen van het Land van (Schelde)rode, waartoe alle deelgemeenten ten laatste
sinds de 13de eeuw behoorden. Het betreft de Spaanse tak van dit geslacht, om
een onderscheid te maken met de banier in het huidige wapen van Merelbeke, die
eveneens steunt op het wapen Rodriguez de Evora y Vega.
Bron: Gemeentewapens van
België, Deel II Vlaanderen M-Z en Brussel, door Lieve Viaene-Awouters en Ernest
Warlop; Dexia Bank 2002, blz. 111 en 112.
|
| |
|
Evenementenkalender: |
|
|
Palmzondag: Passiespel |
|
|
Eerste zondag van september: kermis
|
|
|
|
Publicaties: |
|
|
Van de bron tot de monding: de Molenbeek - Gondebeek:
een uitgave van het H.G. Land van Rode / 40 blz. / Prijs: 2,00 Euro
(zonder portokosten). Hier bestellen. |
|
|
|
 |
